Прашума Перућица
Прашума Перућица
Strogo zaštićeni rezervat prirode
Kada su u pitanju džungle, na šta prvo pomislite? Amazon? Šri Lanka? Uganda? Šta je sa Evropom? Da li znate barem jednu? Ako ne, onda ste na pravoj stranici da otkrijete možda najbolje čuvanu turističku tajnu u Evropi – prašumu Perućicu koja se nalazi na jugu Bosne i Hercegovine.
Prašuma Perućica je jedna od dvije preostale prašume u Evropi i prostire se na površini od 1.434 hektara. Perućicu s pravom nazivaju „pluća Evrope“ koja je dio Nacionalnog parka “Sutjeska”, najstarijeg i najvećeg u Bosni i Hercegovini. U njoj se nalazi mnogo stabala koja su stara više od 300 godina i visoka preko 50 metara. Smatra se da je sama prašuma stara oko 20.000 godina (prije Ledenog doba). Naučna i obrazovna vrijednost drevne Perućice poznata je od 1952. godine, a od 2017. godine nalazi se na UNESCO-ovoj preliminarnoj listi. Nesumnjivo najvrijedniji biser, nikada potpuno istražen, najveće prirodno blago te vrste u Evropi, izazov za sve botaničare i nedostupan za običnog čovjeka je decenijama strogo zaštićeni prirodni rezervat. Očuvanje i zaštita Perućice u njenom izvornom stanju jedna je od glavnih misija Nacionalnog parka „Sutjeska“. Da li ste znali da devet vrsta djetlića (porodica – Picidae) živi u parku, posebno u strogom prirodnom rezervatu Perućica, što predstavlja 90% porodice Picidae u Evropi? Njihov veliki broj pokazuje koliko im odgovara ovo šumsko područje i ekološka raznolikost parka. Djetlići zavise od starih, oboljelih i mrtvih stabala jer je to njihov izvor hrane, a takođe i veoma su važna za izgradnju njihovih gnijezda.
У прашуми је све препуштено природи и њеним законима. Рађање, живот, умирање и поновно рађање, тај вјечити животни циклус одвија се без икаквог уплитања човјека и нарушавања природних токова. На остацима природно „умрлих“ стабала буја нови живот.
U Perućici, kao i u ostalim dijelovima parka, možemo pronaći pravo bogatstvo i raznovrsnost biljnog svijeta, kao i niz endemskih i rijetkih vrsta. O bogatstvu biljnog svijeta Perućice može da posvjedoči i to da je registrovano više od 170 vrsta drveća i grmlja i preko 1000 vrsta zeljastih biljaka. U nekim dijelovima prašuma je gotovo nepristupačna. Proći ćete pored drveća visokog preko 50 metara i sa najvećom zapreminom drvne mase, do više od 1.000 kubika po hektaru. U ovoj šumi nalazi se i najviša izmjerena smreka (63 metra)! Životinjski svijet je veoma bogat i raznovrstan, sa velikim brojem beskičmenjaka, posebno iz reda leptira, ali i vodozemaca, gmizavaca i riba, 36 vrsta i 18 familija sisara, te mnogobrojnih vrsta ptica. Rijetkom i prorijeđenom divljači smatraju se: divlja mačka, ris, slijepo kuče. Važni sisari su medvjedi, srna, divlja svinja, vukovi, lisice i jazavci.
Пролазак кроз прашуму Перућицу дозвољен је само
уз присуство водича из Националног парка „Сутјеска“.
Iako je prolazak kroz prašumu Perućicu dozvoljen samo uz prisustvo vodiča iz Nacionalnog parka “Sutjeska” i kupovinom ulaznica u Informativnom centru Nacionalnog parka “Sutjeska”, ili na naplatnoj rampi udaljenoj 5 kilometara od Tjentišta, vidikovce Beškita i Dragoš Sedlo je moguće samostalno posjetiti pješke ili automobilom. Pogled sa vidikovca na Perućicu i vodopad Skakavac, koji se u srcu prašume obrušava sa visine veće od 70 m, ispunjava čovjeka zadovoljstvom što je mali dio iskonske prirode, sa takvim bogatstvom i raznolikošću živog svijeta, netaknut sačuvan za sadašnje i buduće generacije. Pred vama se tada otvara, pomalo zastrašujuća u svojoj ljepoti, duboka, šumovita uvala, gotovo potpuno nepristupačna. Na drugoj strani kotline, stjenovite litice Volujaka se izdižu, a najveći vrh Bosne i Hercegovine, Maglić, izdiže se u daljini nad kanjonom rijeke Sutjeske. Taj pogled je zaista veličanstven!
Перућица је таква каква јесте, данас тако ријетка, природна лабораторија с огромним значајем за многе научне дисциплине, за едукацију, али и за једноставно уживање свих оних који желе да осјете чар и љепоту у чистој и недирнутој природи.
Kako je pronađena prašuma Perućica? Još davne 1938. godine, šumari taksatori, dok su izrađivali uređajni elaborat na planini Maglić, pronalaze u slivu rječice Perućice, u uvali između Maglića, Volujka i Sniježnice, prekrasne sastojine bukve, jele i smrče, čija je drvna masa prelazila 1.000 m3 po hektaru, a visina pojedinih stabala premašivala je 50 m. Sve je to bio razlog da Vlada SR BiH 1952. godine izdvoji područje Perućice, sa površinom od 1.234 ha „iz redovnog šumarskog gospodarenja, kao šumski objekat potreban naučnim istraživanjima i nastavi“, a 1954. godine to područje, uvećano za još 200 ha, stavljeno je pod zaštitu države kao prirodni rezervat.
